Sủa là một hành vi phổ biến ở chó, giống như một phương tiện giao tiếp giữa chúng với đồng loại và cả con người. Dù vậy, nhiều chủ nuôi không khỏi thắc mắc khi thấy thú cưng nhà mình hiếm khi phát ra âm thanh. Liệu việc chó không sủa có phải là điều đáng lo ngại? Nguyên nhân nào có thể đứng đằng sau hiện tượng này? Bài viết dưới đây của NHACHOMEO sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lý do chó không sủa và hướng dẫn cách huấn luyện chó sủa khi cần.
Nguyên do chó ít sủa
Trái với suy nghĩ rằng chó nào cũng sủa nhiều, thực tế có nhiều chú chó rất “kiệm lời”. Việc hiểu lý do chó ít sủa sẽ giúp chủ nuôi có cách xử lý phù hợp và giảm bớt lo lắng không đáng có. Dưới đây là một số nguyên nhân đã được Nhà Chó Mèo liệt kê để SEN tham khảo:
Ảnh hưởng từ giống loài
Nhiều giống chó có đặc điểm di truyền là ít sủa hoặc gần như không sủa. Ví dụ điển hình là Basenji, giống chó săn từ châu Phi được gọi là “chó không sủa” nhờ cấu trúc thanh quản đặc biệt, dù rất thông minh và cảnh giác. Ngoài ra, Greyhound, Bull Pháp hay Akita Inu cũng nổi tiếng với tính cách điềm tĩnh, chỉ cất tiếng khi thực sự cần thiết. Nếu nuôi một trong những giống chó này, việc chúng ít hoặc không sủa là điều bình thường.
Tính cách nhút nhát, hướng nội
Tương tự như con người, mỗi con chó sở hữu cá tính riêng. Một số chú chó bẩm sinh có xu hướng sống nội tâm, nhút nhát và nhạy cảm. Những chú chó này thường dễ giật mình với tiếng động lớn, không thoải mái khi gặp người lạ và có xu hướng im lặng để tránh bị chú ý. Nếu chủ không thấu hiểu tâm lý này và ép chúng sủa, chó có thể mất niềm tin hoặc chịu tổn thương tâm lý.
Quen với việc tiếp xúc người lạ từ nhỏ
Những chú chó lớn lên trong môi trường có nhiều người qua lại như quán cà phê, tiệm tạp hóa, nhà hàng hay gia đình đông thành viên thường có xu hướng phản ứng cảnh giác giảm đi theo thời gian. Việc tiếp xúc người lạ từ nhỏ giúp chó thích nghi với nhiều kích thích, nhưng cũng khiến chúng ít nhạy cảm trước sự xuất hiện của người lạ hơn so với sống trong môi trường yên tĩnh.
Trong những trường hợp này, chó thường không còn xem người lạ là một mối nguy hiểm tiềm tàng và không cảm thấy cần phải sủa để báo động hoặc bảo vệ lãnh thổ. Đây là một dạng thích nghi hành vi, không phải dấu hiệu bệnh lý, miễn là chó vẫn khỏe mạnh, ăn uống bình thường và hoạt động linh hoạt.
Do các vấn đề sức khoẻ
Ngoài các yếu tố tâm lý hoặc đặc điểm bẩm sinh, việc chó không sủa đôi khi có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe, đặc biệt khi đi kèm những triệu chứng bất thường như ho khan, thở khò khè, chán ăn, mệt mỏi, hoặc chảy dịch ở miệng hay mũi. Những vấn đề liên quan đến hệ hô hấp, tổn thương thanh quản, vấn đề răng miệng hoặc tác động từ phẫu thuật có thể làm chó khó phát âm bình thường. Hơn nữa, chấn thương tâm lý từ trải nghiệm tiêu cực như bị đánh đập hoặc hoảng sợ kéo dài cũng có thể khiến chó ngừng sủa như một phản ứng tâm lý.
Cách đối phó khi chó không sủa và huấn luyện chó trông nhà
Khi chó ít hoặc không sủa có thể khiến người nuôi không hài lòng nếu họ mong muốn một thú cưng năng động, giàu tương tác hoặc để bảo vệ gia đình. Dưới đây là một số phương pháp điều chỉnh nếu cảm thấy cần thiết:
Quan sát biểu hiện và xác định nguyên nhân
Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp nào, người nuôi cần quan sát kỹ hành vi, tình trạng sức khỏe và môi trường sống của chó để xác định chính xác lý do chó không sủa. Nếu chó vẫn vui vẻ, ăn uống tốt, chơi đùa và tương tác bình thường, có thể đây là đặc điểm về tính cách hoặc giống loài. Ngược lại, nếu chó bỗng dưng lặng lẽ, ít hoạt động hoặc phản ứng yếu ớt, có thể chúng đang gặp vấn đề sức khỏe hoặc tâm lý.
Huấn luyện chó với từ khóa đơn giản
Người nuôi có thể dạy chó sủa lúc cần thiết hoặc theo lệnh bằng phương pháp phản xạ có điều kiện. Bắt đầu với các từ khóa ngắn như “sủa”, “cắn”, “lên tiếng” và lặp lại với giọng rõ ràng trong các tình huống như khi có tiếng động ngoài cửa hay khi chó có dấu hiệu muốn giao tiếp.
Tạo điều kiện luyện tập thực tế
Một số chó cần thời gian và không gian phù hợp để nhận diện người lạ và sủa báo hiệu. Chủ nuôi có thể giả làm người lạ, gõ cửa, bước vào nhà bất ngờ hoặc tạo ra âm thanh lạ kiểm tra phản ứng của chó.
Nếu chó tỏ ra chú ý như đứng dậy, hướng tai về âm thanh, bước lại gần hoặc phát ra tiếng động nhẹ, đó là tín hiệu tích cực ban đầu. Hãy khen ngợi hoặc thưởng cho chó ngay để động viên. Lặp lại tình huống này giúp chó dần hiểu vai trò trong việc bảo vệ ngôi nhà.
Củng cố hành vi tích cực bằng phần thưởng
Thay vì lo lắng khi chó không sủa như kỳ vọng, người nuôi nên tập trung khuyến khích hành vi tích cực bằng lời khen, cử chỉ âu yếm hoặc phần thưởng mỗi khi chó thể hiện sự chú ý. Tạo dựng một môi trường huấn luyện tích cực và không áp lực giúp chó dần khôi phục sự tự tin, hiểu rõ kỳ vọng từ chủ và phát triển khả năng phản xạ tự nhiên.
Thay vì la mắng hay trừng phạt nặng khi chó không hành xử như mong đợi, bạn nên tránh những hành động gây tổn thương tâm lý. Điều này có thể khiến chó trở nên rụt rè, tự thu mình và mất kết nối với người nuôi, đặc biệt là với những chú chó có tính cách nhút nhát hoặc đã quen sống thân thiện mà không có ý thức sâu sắc về việc bảo vệ.
Đưa chó đi kiểm tra sức khoẻ và hành vi
Nếu chó không sủa kèm theo các dấu hiệu bất thường như bỏ ăn, hay nằm một chỗ, nôn khan, chảy nhiều dãi, thay đổi giọng hoặc thở khò khè, hãy đưa ngay thú cưng đến cơ sở thú y. Bác sĩ sẽ kiểm tra thanh quản, khoang miệng, hệ hô hấp hoặc tiến hành khám cận lâm sàng khi cần thiết. Sự can thiệp kịp thời giúp ngăn ngừa bệnh tình tiến triển nặng hơn và đảm bảo chó hồi phục hoàn toàn theo đúng phác đồ điều trị.
Việc chó không sủa có thể gây bất tiện khi bạn cần giao tiếp hoặc cần chó để trông nhà. Tuy nhiên, tình trạng này có thể khắc phục dần dần. Hy vọng bài viết của Nhachomeo đã giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân khiến chó không sủa và cách để cải thiện tình trạng này.