Bệnh dại là một căn bệnh nghiêm trọng tác động đến hệ thần kinh và có khả năng lây truyền từ động vật qua người thông qua các vết cắn hoặc cào. Các dấu hiệu của bệnh này thường khó phát hiện ở giai đoạn đầu, nhưng sẽ trở nên rõ ràng và nặng nề khi bệnh tiến triển.
Trong bài viết này, Nhà Chó Mèo sẽ chia sẻ với bạn thông tin về nguyên nhân, cách nhận biết mèo nhiễm bệnh dại, cách xử lý khi nghi ngờ và biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Bệnh dại là gì?
Bệnh dại là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus dại (Rabies virus) gây ra, tác động đến hệ thần kinh trung ương của các loài động vật có vú, bao gồm mèo và người. Virus này thường được truyền qua nước bọt của động vật đã nhiễm bệnh, đặc biệt là qua các vết cắn, cào hoặc vết thương hở. Mặc dù bệnh dại ở mèo ít phổ biến hơn so với chó, nhưng nguy cơ vẫn rất cao, đặc biệt là đối với những con mèo sống tự do hoặc không được tiêm phòng định kỳ.
Nguyên nhân mèo mắc bệnh dại
Dưới đây là các nguyên nhân chính khiến mèo dễ mắc bệnh dại mà chủ nuôi cần chú ý để phòng tránh:
- Bị động vật dại cắn hoặc cào: Mèo thường nhiễm virus thông qua các vết cắn hoặc cào từ động vật đã mắc bệnh. Virus tồn tại trong nước bọt và lây lan qua vết thương hở.
- Tiếp xúc với dịch tiết của động vật mắc bệnh: Mặc dù hiếm hơn, mèo cũng có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc với nước bọt hoặc máu của động vật mắc bệnh qua niêm mạc mắt, mũi, hoặc miệng.
- Tiếp xúc với động vật hoang dã: Thói quen săn mồi hoặc giao tiếp với các loài khác như chuột, chó, dơi, cáo, chồn hoặc mèo lang thang tăng nguy cơ lây nhiễm.
- Không được tiêm phòng: Mèo không được tiêm vaccine dại rất dễ bị nhiễm nếu tiếp xúc với nguồn bệnh.
Dấu hiệu mèo bị dại trong từng giai đoạn
Nhận biết sớm dấu hiệu mèo bị dại giúp bạn hành động kịp thời. Thông thường, mèo bị dại trải qua ba giai đoạn chính với các triệu chứng khác nhau:
Giai đoạn 1: Giai đoạn khởi phát
Thời gian ủ bệnh ở mèo kéo dài từ 10 ngày đến 2 tháng, tùy thuộc vào lượng virus và khả năng miễn dịch của mèo. Trong giai đoạn này, các triệu chứng thường chưa rõ, nhưng có thể thấy một số thay đổi bất thường:
- Thay đổi hành vi đột ngột: Mèo có thể trở nên bị căng thẳng, lo âu, trầm cảm hoặc có vấn đề về sức khỏe
- Biểu hiện khác thường: Mèo có thể lo lắng, dễ bị kích động hoặc tỏ ra thân thiện một cách bất ngờ so với tính cách thường ngày.
- Chán hoặc bỏ bữa: Có thể thấy mèo bỗng dưng mất hứng thú, thờ ơ với cả thức ăn yêu thích.
- Liếm hoặc cắn vết thương: Mèo thường liên tục liếm hoặc cắn mạnh vào vùng vết thương nhiễm virus.
Trong giai đoạn ủ bệnh, các triệu chứng thường mơ hồ, dễ nhầm với những phản ứng tâm lý khác như căng thẳng hoặc lo âu. Điều này khiến chủ nuôi khó nhận biết mèo đang mắc bệnh dại. Thường sau 15 ngày từ khi có triệu chứng đầu tiên, bệnh dại mới có dấu hiệu rõ rệt hơn.
Giai đoạn 2: Kích động
Ở giai đoạn này, biểu hiện của bệnh dại trở nên rõ và nguy hiểm hơn khi mèo có xu hướng tấn công người và động vật khác.
- Hung hăng: Mèo trở nên hiếu chiến, có thể cào hoặc cắn bất cứ thứ gì xung quanh.
- Tiếng kêu lạ thường: Mèo kêu gào liên tục với âm giọng khàn.
- Chảy nước dãi nhiều: Do cơ hàm và họng bị liệt, nước dãi chảy không kiểm soát.
- Nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh: Mèo trở nên dễ kích động bởi ánh sáng mạnh hoặc tiếng ồn.
Giai đoạn 3: Liệt
Giai đoạn cuối thường kéo dài 1-2 ngày trước khi mèo tử vong. Những biểu hiện gồm:
- Liệt cơ, đặc biệt là chân sau.
- Họng liệt, mèo không nuốt được hoặc không thể kêu.
- Toàn thân suy yếu, dẫn đến tử vong.
Nên làm gì khi nghi mèo bị dại?
Khi phát hiện mèo có dấu hiệu bệnh dại, dưới đây là các bước cần làm để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng:
- Lập tức cách ly mèo: Để mèo ở khu vực riêng, tránh tiếp xúc với người và thú khác. Sử dụng găng tay hay dụng cụ bảo hộ khi xử lý mèo để tránh bị cắn hay cào.
- Tham vấn bác sĩ thú y: Nhanh chóng liên hệ với bác sĩ thú y để nhận tư vấn và hướng xử lý phù hợp. Khi mèo hung dữ, hãy nhờ chuyên gia hỗ trợ đảm bảo an toàn.
- Báo cáo cho cơ quan thú y địa phương: Thông báo tình trạng của mèo nghi bị dại để cơ quan thú y chủ động kiểm tra và ngăn ngừa dịch bệnh.
- Theo dõi sức khỏe cá nhân: Nếu bị mèo cắn hay cào, hãy rửa vết thương với xà phòng và nước ít nhất 15 phút, dùng dung dịch sát trùng như cồn hoặc povidone-iodine, sau đó đến cơ sở y tế để tiêm phòng ngay.
Phòng ngừa bệnh dại ở mèo
Hiện chưa có cách chữa khỏi bệnh dại ở mèo, do đó, biện pháp tốt nhất là phòng ngừa.
- Tiêm phòng dại định kỳ: Đây là phương án hiệu quả nhất để bảo vệ mèo khỏi bệnh dại. Nên tiêm phòng đầy đủ khi mèo từ 3 tháng tuổi và nhắc lại hàng năm.
- Hạn chế tiếp xúc với động vật hoang dã: Tránh để mèo tự do ra ngoài, đặc biệt là khu vực có động vật hoang dã, và giám sát khi mèo chơi bên ngoài.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ: Loại bỏ động vật hoang dã hoặc không rõ nguồn gốc khỏi khu vực sống để mèo được an toàn.
- Khám sức khỏe định kỳ: Đưa mèo tới bác sĩ thú y kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.
- Nâng cao ý thức: Luôn quan tâm, giáo dục mọi người về phòng tránh bệnh dại.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng: Cảnh báo mọi người xung quanh về rủi ro của bệnh dại và sự cần thiết của việc tiêm phòng cho thú cưng.
Các câu hỏi thường gặp
Mèo nuôi trong nhà có cần tiêm phòng dại không?
Có, vì ngay cả khi ở trong nhà, mèo vẫn có thể tiếp xúc với virus dại qua các nguồn như dơi, chuột hoặc khi mèo chạy ra ngoài ngoài ý muốn.
Mèo đã tiêm phòng dại có thể mắc bệnh không?
Mặc dù mèo đã được tiêm phòng có nguy cơ mắc bệnh dại rất thấp, nhưng không miễn nhiễm hoàn toàn. Việc nhắc lại tiêm phòng định kỳ là rất quan trọng.
Mèo bị bệnh dại có thể chữa được không?
Hiện nay, bệnh dại không thể chữa khỏi một khi các triệu chứng xuất hiện. Tiêm vaccine phòng ngừa là biện pháp bảo vệ hữu hiệu nhất cho thú nuôi và con người.
Bệnh dại có lây lan qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc thông thường không?
Không, virus dại chỉ lây qua vết cắn, vết cào hoặc khi tiếp xúc trực tiếp với nước bọt qua các vết thương hở, niêm mạc mắt hoặc miệng.
Tôi cần làm gì nếu nghi ngờ mèo của mình tiếp xúc với động vật bị dại?
Ngay lập tức cách ly và liên hệ ngay với bác sĩ thú y để nhận hướng dẫn chi tiết về việc kiểm tra và theo dõi sức khỏe cho mèo của bạn.
