Mặc dù giao phối là bản năng tự nhiên của mèo, nhưng người nuôi cần theo dõi kỹ để bảo đảm sức khỏe sinh sản cho thú cưng. Với những người chưa quen chăm sóc thú cưng sinh sản, việc nhận biết khi mèo đã giao phối thành công có thể gây bối rối. Trong bài viết này, NHACHOMEO sẽ cung cấp cho bạn thông tin về thời điểm mèo sẵn sàng giao phối, cách quá trình này diễn ra và những dấu hiệu cho thấy mèo đã giao phối thành công.
Khi nào mèo sẵn sàng giao phối?
Mèo cái thường bắt đầu động dục lần đầu ở độ tuổi 5 – 9 tháng, trong khi mèo đực có khả năng giao phối từ 6 – 12 tháng. Tuy nhiên, độ tuổi này có thể khác nhau tùy thuộc vào giống loài, chăm sóc, chế độ dinh dưỡng và tình trạng sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển của hệ sinh dục.
Để biết liệu mèo đã sẵn sàng giao phối hay chưa, người nuôi cần dựa vào các thay đổi sinh lý và hành vi đặc trưng. Mèo cái trong kỳ động dục thường có biểu hiện như:
- Kêu lớn, kéo dài và thảm thiết, nhất là vào ban đêm để thu hút mèo đực.
- Cọ người vào đồ vật để lưu lại mùi hương hấp dẫn bạn tình.
- Vùng kín sưng nhẹ, tiết dịch và mèo thường xuyên liếm vùng kín.
- Trở nên bồn chồn, chủ động tìm kiếm sự gần gũi từ chủ nuôi để giảm khó chịu.
- Tìm cách ra ngoài để kiếm tìm mèo đực.
- Khi vuốt ve phần lưng dưới hoặc gốc đuôi, mèo cái có xu hướng nằm sấp, dựng đuôi và nâng mông lên, sẵn sàng cho giao phối.
Mèo đực, dù không có chu kỳ động dục, có thể biểu hiện nhu cầu giao phối mạnh mẽ hơn khi bị kích thích hoặc ngửi thấy mèo cái đang động dục gần mình. Những dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Phun nước tiểu bừa bãi để đánh dấu lãnh thổ và thu hút mèo cái bằng mùi hương đặc trưng.
- Cơ quan sinh dục thường ở trạng thái hưng phấn.
- Bồn chồn, dễ cáu kỉnh và đôi khi hung dữ hơn khi tiếp xúc với mèo đực khác.
- Dễ dàng bỏ nhà đi lang thang tìm kiếm mèo cái, đặc biệt nếu mèo cái đang trong kỳ động dục.
Quá trình giao phối của loài mèo
Quá trình giao phối của mèo chia thành ba giai đoạn chính, diễn ra tự nhiên theo bản năng sinh sản của loài:
Giai đoạn thu hút và làm quen
Trước khi giao phối, các chú mèo sẽ dành thời gian để tìm hiểu và thu hút nhau. Mèo cái thường phát ra những tiếng kêu đặc biệt, tiết ra pheromone và thực hiện các tư thế để biểu lộ rằng chúng đang trong kỳ động dục. Mèo đực sẽ tiến gần, ngửi vùng hậu môn và cơ quan sinh dục của mèo cái để xác định sự sẵn sàng cho việc giao phối.
Khi đã sẵn sàng, mèo cái sẽ nằm xuống, cong lưng, nâng cao mông và vẫy đuôi sang một bên, biểu hiện sự chấp nhận bạn tình. Ngược lại, nếu chưa muốn giao phối, như khi đang ở giai đoạn tiền động dục hoặc mèo đực không phải là đối tượng ưa thích, mèo cái có thể kêu lên, bỏ chạy hoặc thậm chí tấn công lại.
Giai đoạn giao phối
Quá trình giao phối ở mèo diễn ra rất nhanh, chỉ vài phút. Mèo đực tiếp cận mèo cái từ phía sau, cắn nhẹ vào gáy để giữ cố định tư thế rồi bắt đầu động tác giao phối.
Để mèo cảm thấy thoải mái và tránh căng thẳng, quá trình này nên diễn ra trong “lãnh thổ” quen thuộc của mèo đực. Đồng thời, cần đảm bảo không gian yên tĩnh, tránh tiếng ồn, người lạ hoặc sự xuất hiện của các con vật khác.
Sau khi giao phối, mèo cái thường có những biểu hiện mạnh như kêu to, lăn lộn hoặc liếm vùng kín. Những phản ứng này là tự nhiên, bởi dương vật của mèo đực có các gai nhỏ, giúp kích thích rụng trứng nhưng cũng gây đau nhẹ. Đây là cơ chế sinh học để đảm bảo tỷ lệ thụ thai cao.
Giai đoạn sau giao phối
Sau lần giao phối đầu tiên, rụng trứng ở mèo cái sẽ được kích thích, thường diễn ra trong 20 – 50 giờ tiếp theo. Trong giai đoạn này, mèo cái vẫn có thể mời gọi mèo đực, vì cơ thể đang ở trạng thái sinh lý thuận lợi cho việc thụ thai.
Để tăng tỷ lệ đậu thai, người nuôi nên cho mèo cái phối giống thêm 2 – 4 lần trong giai đoạn động dục cao điểm. Giao phối nhiều lần không chỉ đảm bảo số lượng tinh trùng đủ lớn, mà còn tăng tỷ lệ trứng được thụ tinh.
Trong suốt giai đoạn này, cần quan sát kỹ phản ứng của cả mèo cái lẫn mèo đực, đảm bảo chúng hợp tác và không bị căng thẳng quá mức. Nếu mèo có dấu hiệu chống đối hoặc mệt mỏi, nên cho chúng nghỉ ngơi.
Dấu hiệu mèo giao phối thành công
Một đặc điểm sinh lý đặc biệt của mèo là rụng trứng sau khi giao phối. Không giống con người và nhiều loài khác, mèo cái chỉ bắt đầu rụng trứng khi được kích thích từ giao phối thực sự, tức là khi có sự tiếp xúc từ mèo đực trong giai đoạn động dục.
Do đó, dấu hiệu rõ ràng nhất của việc giao phối thành công là mèo cái mang thai. Các dấu hiệu điển hình bao gồm:
- Núm vú hồng và to lên: Khoảng 2 – 3 tuần sau giao phối, núm vú của mèo cái sẽ chuyển màu hồng hào và căng hơn.
- Bụng mèo to dần: Từ tuần thứ 4, bụng mèo sẽ bắt đầu phình ra rõ rệt, đặc biệt khi nhìn từ trên xuống.
- Thay đổi hành vi: Mèo có thể trở nên điềm tĩnh, thân thiện hơn, thích được vuốt ve và thường tìm nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi.
- Chán ăn nhẹ trong giai đoạn đầu: Một số mèo mang thai có thể kén chọn thức ăn hoặc ăn ít trong những tuần đầu tiên. Tuy nhiên, nhu cầu dinh dưỡng sẽ tăng lên sau đó để hỗ trợ cho sự phát triển của thai nhi.
- Hành vi làm ổ: Gần đến ngày sinh, mèo cái thường tìm kiếm những nơi kín đáo và yên tĩnh để tạo ổ.
- Núm vú bắt đầu tiết sữa: Vài ngày trước khi sinh, mèo có thể bắt đầu tiết một ít sữa từ núm vú, cho thấy cơ thể đã sẵn sàng cho việc nuôi con.
Làm thế nào để nhận biết chính xác dấu hiệu mèo giao phối thành công?
Thông thường, bạn nên đưa mèo đi siêu âm sau khoảng 3 – 5 tuần kể từ lúc giao phối. Phương pháp chẩn đoán hình ảnh này không chỉ giúp xác định sự hiện diện của thai nhi trong tử cung mà còn cung cấp thông tin về số lượng thai, mức độ phát triển của bào thai, cùng tình trạng sức khỏe tổng quát của mèo mẹ trong giai đoạn mang thai ban đầu. Kiểm tra sớm không chỉ giúp bạn chăm sóc tốt hơn mà còn giúp phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề bất thường có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai.
Chăm sóc mèo sau khi giao phối thành công
Sau khi nhận thấy dấu hiệu giao phối thành công, người nuôi cần chăm sóc đúng cách để mèo có sức khỏe và tâm lý ổn định trong suốt thai kỳ. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý khi chăm sóc mèo sau giao phối:
Tạo điều kiện cho mèo nghỉ ngơi
Sau khi giao phối, mèo cái nên được nghỉ ngơi trong môi trường yên tĩnh và thoải mái. Hạn chế để mèo tiếp xúc với các con mèo khác, đặc biệt là mèo đực, để tránh làm mèo bị căng thẳng, mệt mỏi hoặc giao phối thêm khi không cần thiết. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình rụng trứng và thụ thai.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp
Giai đoạn đầu sau phối giống, đặc biệt khi mèo đã bắt đầu mang thai, cần điều chỉnh chế độ ăn để hỗ trợ sức khỏe sinh sản. Một chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp mèo mẹ khỏe mạnh mà còn nâng cao chất lượng thai nhi. Nên chọn thức ăn dành riêng cho mèo mang thai hoặc hỏi ý kiến bác sĩ thú y để xây dựng thực đơn giàu protein, vitamin và khoáng chất cần thiết.
Chuẩn bị sẵn sàng cho kỳ sinh nở
Từ tuần thứ 6 của thai kỳ, người nuôi nên chuẩn bị ổ đẻ cho mèo tại vị trí yên tĩnh, kín đáo và ấm áp. Lót ổ bằng khăn mềm, sạch để mèo làm quen và cảm thấy an toàn. Đồng thời, theo dõi kỹ các biểu hiện bất thường như chán ăn kéo dài, tiết dịch bất thường hoặc hành vi khác lạ để đưa mèo đến bác sĩ thú y khám kịp thời, đảm bảo sức khoẻ cho cả mẹ và con.
Hiểu rõ các giai đoạn giao phối và dấu hiệu thành công sẽ giúp người nuôi chăm sóc tốt hơn thú cưng trong giai đoạn sinh sản. Hy vọng rằng bài viết trên của Nhà Chó Mèo mang lại cho bạn đọc những thông tin hữu ích về quá trình giao phối của mèo.