Không chỉ người lạ hay những người tình cờ gặp gỡ chó hung dữ có nguy cơ bị tấn công, mà ngay cả chủ nuôi và các thành viên quen thuộc trong gia đình cũng có thể bị chó cắn trong những tình huống nhất định. Dù hành động này vô ý hay có chủ đích, việc bị chó tấn công luôn tiềm ẩn những rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe của người nuôi.
Trong bài viết sau, Nhà Chó Mèo sẽ hướng dẫn bạn cách xử lý khi bị chó cắn, các bước sơ cứu ban đầu đúng đắn và cách phòng tránh hiệu quả để giảm tối đa những tình huống không mong đợi trong quá trình chăm sóc chó.
Nguy hiểm khi bị chó cắn là gì?
Bị chó cắn có thể dẫn đến nhiều rủi ro nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Dưới đây là những nguy hiểm tiêu biểu có thể gặp phải khi bị chó cắn:
Nguy cơ nhiễm bệnh dại
Nguy hiểm lớn nhất khi bị chó cắn là nguy cơ nhiễm virus dại. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus lyssavirus, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương và có tỷ lệ tử vong rất cao nếu không điều trị trước khi phát bệnh. Virus dại tồn tại trong nước bọt của chó bị nhiễm và có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương.
Người bị bệnh dại thường sợ nước, ánh sáng, co giật, mê sảng, mất ý thức, liệt, và cuối cùng là tử vong. Đặc biệt, bệnh có thời gian ủ bệnh kéo dài, đôi khi hàng tháng, tùy thuộc vào mức độ và vị trí bị thương, khiến nhiều người chủ quan và bỏ qua giai đoạn tiêm phòng cần thiết.
Nhiễm trùng từ nước bọt chó
Ngoài virus dại, nước bọt của chó còn chứa nhiều vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng nếu lọt vào cơ thể qua vết thương hở. Các vi khuẩn như Pasteurella, Staphylococcus, Capnocytophaga,… có thể gây viêm mô mềm, sưng tấy, mưng mủ hoặc thậm chí lan rộng vào máu. Nếu không xử lý kịp thời, nhiễm trùng có thể tiến triển thành hoại tử, nhiễm khuẩn huyết — những biến chứng nghiêm trọng đe dọa trực tiếp mạng sống.
Vị trí nguy hiểm khi bị chó cắn
Không phải mọi vị trí trên cơ thể đều chịu tổn thương như nhau khi bị chó tấn công. Một số vùng có cấu trúc đặc biệt nhạy cảm hoặc chứa nhiều dây thần kinh, mạch máu như khuôn mặt và cổ sẽ có nguy cơ cao hơn và cần cấp cứu ngay.
Khuôn mặt và vùng cổ
Chó cắn vào mặt, cổ cực kỳ nguy hiểm vì khu vực này chứa nhiều mạch máu lớn, gần não và dây thần kinh. Các vùng nhạy cảm như mắt, mũi, cổ họng rất dễ bị tổn thương khi bị cắn. Những vết thương này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có nguy cơ chảy máu nhiều, suy giảm chức năng giác quan, thậm chí có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, đây là những vùng dễ bị tấn công nhất bởi chiều cao thấp và khả năng tự vệ còn hạn chế.
Tay và chân
Tay và chân là những bộ phận thường xuyên tiếp xúc với chó trong quá trình chăm sóc hoặc chơi đùa, vì vậy dễ bị cắn. Hai vùng này chứa nhiều dây thần kinh vận động, gân cơ và mạch máu lớn. Vết cắn sâu có thể gây mất cảm giác, ảnh hưởng vận động và để lại hậu quả lâu dài. Việc chăm sóc tay chân thường phức tạp do cần cử động nhiều, dễ bị va chạm, khiến vết thương khó lành và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Vùng chậu và gần vùng sinh dục
Mặc dù ít xảy ra, nhưng khi vết cắn nằm ở vùng chậu hoặc gần cơ quan sinh dục, đó là những trường hợp nghiêm trọng đòi hỏi phải can thiệp y tế ngay. Khu vực này chứa nhiều mạch máu và dây thần kinh quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng sinh sản và bài tiết. Bất kỳ tổn thương nào cũng có nguy cơ nhiễm trùng nặng và gây ảnh hưởng lâu dài.
Bị chó cắn nên làm gì? Các bước xử lý cơ bản
Khi bị chó cắn, nhiều người lo lắng về cách xử lý. Những bước sơ cứu đúng cách có thể quyết định sự phục hồi và ngăn chặn các biến chứng. Do đó, người nuôi cần phải giữ bình tĩnh và thực hiện các bước sau để đảm bảo an toàn:
Sơ cứu vết thương
Ngay khi bị cắn, xả vết thương dưới vòi nước trong 10 – 15 phút để loại bỏ vi khuẩn. Sử dụng xà phòng diệt khuẩn nhẹ nhàng, nhưng không chà mạnh hay dùng nước nóng để tránh gây viêm nhiễm. Sau khi làm sạch, sát trùng với cồn y tế 70 độ hoặc povidone.
Kiểm tra vết thương
Sau sơ cứu, cần đánh giá vết thương có sâu không, có chảy máu nhiều và có sưng đỏ hay đau nhức không. Nếu vết thương nông và chó đã được tiêm phòng, theo dõi tại nhà trong 24 – 72 giờ. Nếu vết thương sâu, chảy máu nhiều hoặc chó không rõ nguồn gốc, cần đến cơ sở y tế ngay.
Cầm máu và băng bó nếu cần thiết
Nếu chảy máu, dùng băng gạc sạch để cầm máu nhẹ nhàng. Tránh quấn quá chặt để không cản trở máu lưu thông. Không dùng bông hay vải sợi để tránh bám vào vết thương, và không sử dụng mẹo dân gian hay kem bôi ngoài da để không gây nhiễm trùng.
Đến cơ sở y tế để khám và tiêm phòng
Dù vết thương nhỏ, tiêm phòng vẫn cần thiết nếu chưa tiêm vaccine dại trong 1 năm gần đây hoặc không rõ liệu chó đã được tiêm phòng đầy đủ chưa. Nếu có thể, cung cấp thông tin về tình trạng tiêm phòng, có dấu hiệu nào khác thường không, chó nhà hay chó hoang không rõ xuất xứ. Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ và quyết định tiêm các mũi phòng dại, uốn ván hoặc kê kháng sinh phù hợp, tùy vào từng trường hợp cụ thể.
Theo dõi sức khoẻ sau khi tiêm
Sau khi tiêm, cần tiếp tục theo dõi sức khỏe trong những ngày tới. Trong thời gian này, hạn chế vận động mạnh, bổ sung thực phẩm dinh dưỡng và tránh tiếp xúc với chó lạ. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như sốt, phát ban, mệt mỏi, cần trở lại bệnh viện ngay.
Cách phòng ngừa để không bị chó cắn
Dù đã biết cần làm gì khi bị chó cắn, hiểu thêm về hành vi của chó và tự bảo vệ là rất quan trọng, ngay cả khi bạn không nuôi chó. NHACHOMEO chia sẻ những lời khuyên sau để phòng tránh bị chó cắn:
Tránh trêu chọc hoặc tiếp xúc với chó chưa tiêm phòng
Nhiều vụ cắn xảy ra khi người lạ vuốt ve hay chọc chó. Những hành động này có thể làm chó nhạy cảm, nhút nhát hay hung hăng cảm thấy bị đe dọa và phản ứng lại. Hạn chế tiếp xúc với chó hoang, lạ, hoặc chưa rõ tiêm phòng, nhất là khi chúng đang ăn, ngủ hay chăm con.
Tiêm phòng đầy đủ cho chó
Nếu nuôi chó, việc tiêm phòng đầy đủ vaccine theo chỉ định của bác sĩ thú y là cần thiết. Không chỉ bảo vệ sức khỏe thú cưng, mà còn hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người, bảo vệ gia đình và cộng đồng.
Đeo rọ mõm và dây xích cho chó khi ra ngoài
Dù chó có hiền hay được huấn luyện tốt, việc đeo rọ mõm và xích khi ra ngoài là cần thiết để kiểm soát thú cưng và tránh nguy cơ tấn công người khác. Đặc biệt quan trọng nếu chó có tính cách dữ dằn, dễ kích động hay đã từng cắn người.
Huấn luyện chó từ sớm
Huấn luyện chó khi còn nhỏ giúp chúng hiểu lệnh cơ bản như “ngồi”, “dừng”, “không” để hạn chế tình huống ngoài ý muốn. Giao tiếp nhẹ nhàng và tích cực cũng giúp chó có tâm lý ổn định, dễ hòa nhập với môi trường.
Nếu không xử lý kịp thời, vết chó cắn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Bài viết từ NhaChoMeo hy vọng mang lại kiến thức về mức độ nguy hiểm khi bị chó cắn và cách phòng tránh hiệu quả để bảo đảm an toàn cho bản thân và người xung quanh.