Không giống với loài chó, mèo thường xuyên được mô tả là giống loài yêu thích sự sạch sẽ và tỉ mỉ khi lựa chọn nơi để “giải quyết nỗi buồn”. Dù vậy, không ít người nuôi mèo cảm thấy bất ngờ và khó chịu khi bắt gặp mèo cưng của mình bỗng dưng đi vệ sinh bừa bãi trong hoặc ngoài nhà, điều này không chỉ gây mất vệ sinh mà còn làm phiền đến người khác.
Vậy tại sao mèo lại có thói quen này? Có biện pháp đơn giản và hiệu quả nào để giúp mèo từ bỏ việc đi vệ sinh lung tung không? Nếu bạn đang trăn trở vì vấn đề này, đừng bỏ lỡ những giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây của NHACHOMEO.
Nguyên nhân mèo ị bậy
Việc hiểu rõ lý do khiến mèo ị bậy sẽ giúp bạn điều chỉnh hành vi của chúng một cách hiệu quả. Sau đây là phân tích từ Nhachomeo về những lý do phổ biến khiến mèo có thói quen không mong muốn này:
Do mèo chưa biết sử dụng khay cát
Đối với mèo con, mèo từ hoang dã mới được nhận nuôi, hoặc mèo chưa từng được hướng dẫn sử dụng khay cát, việc đi vệ sinh bừa bãi là khá phổ biến. Thay vì dùng khay hoặc bồn vệ sinh, mèo thường chọn những nơi chúng cảm thấy an toàn hoặc có mùi quen. Nếu không được chỉ dẫn cụ thể ngay từ đầu, hành vi này sẽ dần trở thành thói quen khó sửa, gây phiền toái cho cả mèo và người nuôi.
Do khay cát bẩn hoặc có mùi
Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng tính cách yêu sạch sẽ của mèo có thể khiến chúng tránh xa khay cát nếu không được dọn vệ sinh thường xuyên. Nếu khay cát bị bẩn, hoặc mùi khó chịu từ hóa chất vệ sinh quá mạnh, mèo sẽ tìm kiếm nơi khác sạch sẽ hơn để đại tiện. Trong trường hợp mèo đang ngoan ngoãn dùng khay mà tự dưng thay đổi, bạn nên kiểm tra xem có phải vì nguyên nhân này không.
Do mèo không hợp loại cát vệ sinh
Các loại cát vệ sinh có thể khác nhau về thành phần và kết cấu, và mỗi bé mèo cũng có sở thích và độ nhạy cảm riêng. Có bé không thích cát thô vì đau chân, hoặc tránh xa cát nhiều bụi gây kích ứng hô hấp, trong khi một số mèo khác không ưa mùi hương nhân tạo hoặc khó chịu khi cát dính vào lông. Nếu không cảm thấy thoải mái với loại cát hiện dùng, mèo có thể sẽ tránh xa khay vệ sinh, dẫn đến tình trạng ị bậy.
Mèo căng thẳng do môi trường thay đổi
Mèo rất nhạy cảm với bất kỳ biến đổi nào trong môi trường sống. Những yếu tố như người lạ, thú nuôi mới, chuyển nhà, tiếng ồn lớn, mùi lạ hoặc sự thay đổi đột ngột trong lịch trình sinh hoạt có thể khiến chúng căng thẳng. Khi gặp stress, mèo thường có hành vi bất thường như đi vệ sinh ngoài khay, nhằm đánh dấu lãnh thổ để cảm thấy an toàn hơn. Nếu trong nhà có nhiều mèo mà không đủ khay hoặc khay không phù hợp cho từng con, có thể dẫn đến xung đột ngầm và mèo sẽ chọn đi vệ sinh nơi khác.
Nguyên nhân do bệnh tật
Khi mèo bất ngờ đi vệ sinh bừa bãi, có khả năng các vấn đề sức khỏe là nguyên nhân, đặc biệt liên quan đến hệ tiêu hóa. Các rối loạn như tiêu chảy, hấp thụ kém, viêm đại tràng hoặc tổn thương hậu môn có thể khiến mèo không kiểm soát được việc đi ngoài. Ngoài ra, các rối loạn thần kinh như hội chứng loạn thần hoặc tổn thương hệ thần kinh trung ương do nhiễm độc cũng có thể làm thay đổi hành vi của mèo, dẫn đến việc đi vệ sinh không đúng chỗ.
Nếu bạn thấy mèo đi vệ sinh sai chỗ kèm theo các dấu hiệu như mệt mỏi, phân lỏng kéo dài, phân có máu, hoặc mèo kêu đau đớn khi đại tiện, đó có thể là cảnh báo tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Việc đưa mèo đến bác sĩ thú y để khám và điều trị kịp thời là cần thiết để tránh biến chứng nguy hiểm.
6 phương pháp giúp ngăn mèo đi vệ sinh bừa bãi
Sau khi xác định nguyên nhân, bạn có thể áp dụng các biện pháp phù hợp, kết hợp giữa điều chỉnh hành vi, thay đổi môi trường và cung cấp hỗ trợ y tế nếu cần. Dưới đây là những cách giúp khắc phục tình trạng mèo ị bậy tại nhà hoặc ngăn mèo lạ phóng uế ở nơi công cộng mà bạn có thể tham khảo:
Dùng nước tẩy rửa, tinh dầu hoặc nước hoa
Mèo có khứu giác rất nhạy bén và sẽ quay lại đúng nơi cũ để đi vệ sinh nếu còn mùi phân hoặc nước tiểu của chúng ở đó. Do đó, khi phát hiện mèo đi vệ sinh sai chỗ, bạn cần vệ sinh thật kỹ khu vực đó bằng dung dịch có khả năng khử mùi và diệt khuẩn nhưng an toàn cho thú cưng. Một số lựa chọn phổ biến là giấm trắng, baking soda pha nước ấm hoặc dung dịch tẩy rửa sinh học từ thảo mộc.
Sau khi làm sạch nơi mèo thường ị bậy, hãy xịt tinh dầu cam, chanh, bạc hà hoặc đặt bông gòn thấm nước hoa có mùi nhẹ như bạch đàn, vỏ cam quýt để “đánh lừa” khứu giác của mèo. Những hương thơm này không gây hại cho sức khỏe của mèo nếu dùng đúng nồng độ, nhưng sẽ khiến mèo khó chịu và không muốn quay lại chỗ cũ nữa.
Sử dụng xịt đuổi chuyên dụng cho chó mèo
Các loại xịt đuổi chó mèo thường có mùi hương khó chịu cho vật nuôi nhưng vẫn an toàn cho cả thú cưng lẫn con người trong gia đình. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy các sản phẩm này ở cửa hàng thú cưng, phòng khám thú y kèm dịch vụ petshop, hoặc gian hàng online uy tín.
Để đạt hiệu quả tốt nhất, nên dùng xịt đuổi đều đặn mỗi ngày trong khoảng một tuần tại khu vực mèo hay phóng uế hoặc thường xuyên lui tới, từ đó tạo ra vùng không gian có mùi khiến mèo cảm thấy không thoải mái và dần từ bỏ thói quen xấu. Cách này cũng rất hữu hiệu nếu bạn gặp tình trạng mèo hoang hoặc mèo hàng xóm thường xuyên phóng uế bừa bãi trước cửa nhà.
Rửa sạch chậu cát và thay cát mới thường xuyên
Bạn nên có thói quen dọn phân hàng ngày và thay toàn bộ cát 2-3 ngày một lần để đảm bảo vệ sinh. Một lần sẽ hỗ trợ mèo duy trì thói quen đi vệ sinh đúng nơi. Khi vệ sinh khay cát, tránh sử dụng các chất tẩy rửa có mùi mạnh như clo hay nước javel vì chúng có thể khiến mèo khó chịu và không muốn sử dụng khay.
Thay vào đó, hãy dùng nước ấm pha baking soda hoặc dung dịch chuyên dụng dành cho thú cưng để khử mùi hiệu quả và an toàn. Nếu bạn dự định thay đổi loại cát, nên trộn từng chút cát mới với cát cũ để mèo dần thích nghi, tránh thay đổi đột ngột khiến mèo hoảng sợ và từ chối sử dụng khay.
Đặt mèo vào khay cát khi chúng có dấu hiệu muốn đi vệ sinh
Nếu mới bắt đầu huấn luyện mèo đi vệ sinh đúng chỗ, bạn cần quan sát các dấu hiệu như đi lại nhiều lần sau khi ăn, đánh hơi, đào bới hoặc cong người như chuẩn bị đi vệ sinh, thì nên nhanh chóng đưa mèo vào khay cát. Khi mèo sử dụng khay, hãy khen ngợi hoặc thưởng đồ ăn vặt để khuyến khích hành vi tốt. Sau vài lần, mèo sẽ tự hiểu rằng đó là nơi chúng được phép đi vệ sinh.
Tạm nhốt mèo vào chuồng hoặc phòng kín có khay cát
Trong trường hợp mèo liên tục ị bậy, có thể tạm thời nhốt mèo trong không gian hẹp như phòng trống hoặc nhà vệ sinh trong 1 – 3 ngày. Trong khu vực này, chỉ bố trí các vật dụng cần thiết như khay cát sạch, bát nước, bát thức ăn và một vài đồ chơi. Mèo sẽ không đi vệ sinh ở nơi chúng ăn uống và nghỉ ngơi, do đó sẽ buộc phải sử dụng khay cát. Khi mèo đã quen, bạn có thể cho chúng trở lại không gian sống chung.
Kiểm tra sức khỏe của mèo
Nếu đã thử thay đổi môi trường và cát, mà mèo vẫn ị bậy, đừng bỏ qua khả năng mèo gặp vấn đề sức khỏe hoặc tinh thần. Hãy đưa mèo đến bác sĩ thú y để kiểm tra, phân tích phân, xét nghiệm máu và đánh giá hành vi nếu cần. Điều này giúp phát hiện sớm bệnh tật và điều trị kịp thời cho thú cưng.
Làm thế nào để kiểm soát hành vi đi vệ sinh của mèo?
Để tránh thói quen ị bậy, chủ nuôi cần chủ động huấn luyện và chăm sóc mèo để kiểm soát hành vi của chúng. Dưới đây là một số lời khuyên từ NhachoMeo để bạn tham khảo:
Dạy mèo đi vệ sinh đúng chỗ từ nhỏ
Mèo con từ 4 tuần tuổi có thể học cách đi vệ sinh đúng chỗ khi được hướng dẫn đúng. Chỉ cần đặt mèo vào khay cát sau mỗi bữa ăn hoặc khi ngủ dậy, nhẹ nhàng cào cát để mèo bắt chước. Khi mèo đi đúng nơi, bạn có thể thưởng thức ăn vặt hoặc khen ngợi để tạo thói quen tốt.
Chọn khay và cát vệ sinh phù hợp với mèo
Khi chọn khay và cát vệ sinh cho mèo, cần xem xét độ tuổi, thể trạng, sở thích của mèo. Ví dụ, mèo lông dài không nên dùng cát có nhiều bụi, trong khi mèo đau chân không nên dùng cát hạt lớn. Nên chọn cát ít bụi, không mùi và dễ vón cục để tiện cho việc dọn dẹp. Nếu mèo con cần khay nhỏ, hãy chọn loại phù hợp với độ di động của chúng. Cần có dự phòng nếu bạn nuôi nhiều mèo cùng lúc.
Luôn theo dõi sức khỏe và tâm lý của mèo
Mặc dù mèo không thể diễn đạt cảm xúc bằng lời nói, nhưng hành vi của chúng lại là “ngôn ngữ” rõ ràng nhất để phản ánh bất thường về sức khỏe hoặc tâm lý. Những biểu hiện như mèo đột nhiên đi vệ sinh sai chỗ, phân thay đổi bất thường, tránh khay cát,… đều là tín hiệu cảnh báo sớm mà chủ nuôi cần chú ý. Đây có thể là biểu hiện của bệnh lý tiềm ẩn hoặc sự căng thẳng trong môi trường sống. Việc quan sát kỹ những thay đổi nhỏ sẽ giúp bạn đưa mèo đi kiểm tra kịp thời, đồng thời điều chỉnh không gian sống sao cho phù hợp, an toàn và thoải mái hơn với thú cưng của mình.
Việc mèo ị bậy trong nhà, ngoài ban công hay trước cửa nhà hàng xóm không phải lúc nào cũng do mèo bướng bỉnh. Đôi khi đây là dấu hiệu cho thấy các vấn đề về tâm lý, sức khỏe của mèo hoặc môi trường sống không phù hợp. Hy vọng rằng qua bài viết này từ NHAchomeo, bạn đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng mèo ị bậy, để duy trì không gian sống sạch sẽ, gọn gàng khi chăm sóc mèo.