Trong quá trình nuôi chó, nhiều người nuôi có thể đã không ít lần thấy chó thở hổn hển mà không nắm rõ lý do, dẫn đến lo ngại về tình trạng sức khỏe của thú cưng. Thực ra, việc chó thở gấp có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố sinh lý và tâm lý khác nhau, yêu cầu người nuôi phải tìm hiểu rõ để chăm sóc thú cưng một cách tốt nhất. Trong bài viết dưới đây, cùng Nhà Chó Mèo khám phá kỹ hơn về nguyên nhân và cách xử lý khi chó thở gấp.
Nhịp thở bình thường của chó là bao nhiêu?
Nhịp thở bình thường của chó trưởng thành khi ở trạng thái ổn định thường nằm trong khoảng 15 – 30 nhịp/phút. Tuy nhiên, con số này có thể thay đổi dựa trên giống chó, tuổi, thể chất và môi trường sống của từng cá thể. Ngoài ra, các yếu tố như thời tiết, mức độ hoạt động và cảm xúc như lo sợ hay hưng phấn cũng có thể khiến nhịp thở thay đổi nhẹ.
Nếu bạn để ý thấy chó thở nhanh hơn 30 nhịp/phút khi đang nghỉ ngơi hoặc bất ngờ thở gấp, điều này cho thấy chó có thể đang gặp tình trạng thở gấp. Lúc này cần theo dõi kỹ để xác định nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Vì sao chó thở gấp?
Chó thở gấp có thể là phản ứng tự nhiên khi cơ thể chịu kích thích, hoặc cũng có thể do vấn đề sức khỏe. Dưới đây là một số nguyên do cụ thể:
Do chó vừa vận động quá mức
Sau những hoạt động như chạy nhảy hay vận động mạnh, chó cần thở nhanh để cung cấp oxy và điều hòa nhiệt độ cơ thể. Đây là hiện tượng bình thường giống như con người cần thời gian hồi phục sau khi tập thể dục. Tuy nhiên, nếu chó vẫn thở gấp sau một khoảng nghỉ dài, có thể chúng đang gặp vấn đề nghiêm trọng hơn như sốc nhiệt hay bệnh về tim phổi.
Do chó bị sốc nhiệt, say nắng
Trong những ngày nắng nóng hoặc khi bị nhốt trong không gian kín gió, chó có thể bị sốc nhiệt. Đây là nguyên nhân cực kỳ nguy hiểm, dẫn đến thở gấp, thở dốc liên tục kèm theo lưỡi tím, rối loạn ý thức hoặc nôn mửa.
Trong điều kiện nóng bức, nếu chó không được đưa vào nơi có bóng râm và làm mát cơ thể kịp thời, chúng có thể gặp tổn thương não, rối loạn chức năng nội tạng, thậm chí tử vong.
Hắt hơi ngược ở chó
Hắt hơi ngược thường xảy ra ở một số giống chó nhỏ như Pug, Phốc Sóc, Shih Tzu, khi vòm miệng bị kích thích làm hẹp khí quản. Lúc đó, chó cố gắng hít vào bằng mũi thay vì thở ra, tạo ra âm thanh giống như bị nghẹt mũi. Thông thường, đây chỉ là hiện tượng tạm thời và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng có thể khiến người nuôi dễ nhầm với các vấn đề hô hấp khác.
Hội chứng đường thở đầu ngắn
Các giống chó mặt ngắn như Bulldog, Pug, sục Boston thường dễ gặp hội chứng hẹp đường thở do cấu trúc đầu ngắn (brachycephalic). Đặc điểm mũi ngắn, lỗ mũi hẹp, cùng khẩu cái mềm dài bất thường dính vào hầu họng, khiến chúng thường xuyên thở gấp để đảm bảo đủ oxy. Trong thời tiết nóng hoặc khi vận động mạnh, tình trạng này sẽ nặng hơn, thậm chí gây ngạt thở nếu không có sự can thiệp y tế kịp thời.
Bệnh hô hấp ở chó
Các bệnh liên quan đến hệ hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn hoặc tắc nghẽn khí quản có thể làm giảm lượng oxy máu, buộc chó phải thở nhanh để bù đắp. Ngoài thở gấp, chúng có thể ho, chảy nước mũi, hắt hơi liên tục, và thay đổi hành vi như bỏ ăn, thường xuyên mệt mỏi. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến suy hô hấp và ảnh hưởng đến tính mạng.
Bệnh lý tim mạch ở chó
Hệ tim mạch và hô hấp có mối liên hệ mật thiết. Khi tim hoạt động kém hiệu quả do bệnh lý như hở van tim, suy tim, viêm cơ tim, lượng máu vận chuyển oxy sẽ giảm, khiến chó thở gấp để tăng cường oxy. Ngoài việc thở nhanh, chó mắc bệnh tim thường có dấu hiệu mệt lả, niêm mạc miệng và lưỡi tím, thường xuyên ho khan và thậm chí dễ hôn mê khi kiệt sức.
Do chó căng thẳng
Bên cạnh sức khoẻ, những trải nghiệm tiêu cực về tâm lý như căng thẳng, sợ hãi hoặc lo lắng cũng có thể làm chó thở gấp. Việc thiếu sự tiếp xúc với người thân yêu, các tiếng động lớn, hay bị nhốt lâu ngày đều có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, ảnh hưởng tới tần suất thở. Nếu tình trạng này kéo dài, hệ thần kinh và tim mạch của chó sẽ chịu tác động tiêu cực.
Khi nào cần đưa chó thở gấp đến bác sĩ thú y?
Không phải mọi trường hợp chó thở gấp đều cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, người nuôi cần đưa thú cưng đến phòng khám nếu có các biểu hiện bất thường như:
- Chó thở nhanh ngay cả khi nghỉ ngơi.
- Thở khò khè hoặc phát ra âm thanh lớn kèm theo ho, nôn, co giật.
- Lưỡi và niêm mạc miệng tím tái.
- Mệt mỏi, nằm một chỗ hoặc đột ngột bỏ ăn.
Nếu chó thở gấp kéo dài không xác định nguyên nhân hoặc tái phát, nên đưa đi kiểm tra để loại trừ nguy cơ bệnh mạn tính hay di truyền. Khám bệnh định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề, từ đó có giải pháp điều trị hiệu quả.
Xử lý thế nào khi chó thở gấp?
Chó thở gấp có thể là dấu hiệu cho thấy sức khỏe của chúng đang gặp vấn đề, và người nuôi cần nhanh chóng ổn định lại nhịp thở cho chó, đồng thời theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường để kịp thời đưa đi khám khi cần thiết. Dưới đây là những bước bạn nên thực hiện khi nhận thấy chó thở gấp:
Điều chỉnh môi trường sống
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng thở gấp của chó, bạn có thể điều chỉnh môi trường sống để giúp chúng thoải mái hơn. Nếu chó vừa chạy nhảy mạnh hoặc có dấu hiệu say nắng, hãy nhanh chóng di chuyển chúng đến nơi thoáng mát, yên tĩnh, tránh ánh nắng gay gắt hoặc nhiệt độ cao. Bạn có thể giúp chó hạ nhiệt bằng cách dùng khăn ẩm lau người, cho uống nước mát và bật quạt ở mức gió vừa phải.
Khi chó thở gấp do căng thẳng, bạn có thể giúp chúng bình tĩnh lại bằng cách đưa đến nơi yên tĩnh, an toàn, vuốt ve và trò chuyện nhẹ nhàng để ổn định tâm lý chúng.
Theo dõi các dấu hiệu bất thường và đưa chó đến bác sĩ thú y
Người nuôi cần chú ý đến các triệu chứng đi kèm khi chó thở gấp như ho, chảy nước mũi, run rẩy, lưỡi tím tái, nôn mửa hoặc trạng thái lờ đờ kéo dài. Những dấu hiệu này có thể cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng và cần sự can thiệp sớm của bác sĩ thú y. Việc cung cấp thông tin về thời điểm chó bắt đầu thở gấp và các triệu chứng kèm theo sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán dễ dàng hơn và có phương án điều trị chính xác.
Xây dựng lối sống khoa học cho chó
Nếu chó từng gặp tình trạng thở gấp thường xuyên, cần lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe lâu dài để giảm nguy cơ do bệnh lý mãn tính. Điều này bao gồm chế độ ăn uống hợp lý, tránh để chó thừa cân và đảm bảo hoạt động điều độ với cường độ phù hợp. Đặc biệt, vào ngày nắng nóng, nên giảm thời gian hoạt động ngoài trời hoặc dắt chó đi vào sáng sớm, chiều muộn để tránh sốc nhiệt.
Đối với các giống chó có đường thở ngắn như Pug, Bulldog hay Bắc Kinh, việc theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường, đi khám định kỳ, và chăm sóc chuyên biệt là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa các bệnh mãn tính gây thở gấp.
Chó thở gấp có thể là cảnh báo về vấn đề sức khỏe đáng lo ngại mà thú cưng của bạn có thể đang gặp phải. Hy vọng bài viết trên của NhaChoMeo giúp bạn hiểu hơn về nguyên nhân và cách xử lý tình trạng này, từ đó chăm sóc thú cưng tốt hơn.