Mặc dù đã được nuôi làm thú cưng thân thiện với con người, mèo đôi khi vẫn có thể trở nên “khó tính” và thể hiện sự hung hăng. Vậy sự hung dữ này xuất phát từ đâu? Dấu hiệu nào cho thấy mèo đang có thái độ khó chịu? Làm thế nào để kiểm soát và xử lý khi mèo đột ngột trở nên căng thẳng, gây gổ với mọi người, kể cả chủ nhân? Những câu hỏi này sẽ được Nhà Chó Mèo giải đáp trong bài viết dưới đây. Hãy cùng khám phá!
Dấu hiệu mèo trở nên hung dữ
Mặc dù không thể nói hay biểu hiện cảm xúc qua nét mặt như con người, mèo vẫn có khả năng biểu lộ cảm xúc tiêu cực như sự khó chịu, tức giận hoặc phòng thủ thông qua ngôn ngữ cơ thể. Khi bị dọa nạt hoặc trong trạng thái kích thích, mèo sẽ phát ra những tín hiệu rõ ràng.
Các dấu hiệu điển hình của sự hung dữ ở mèo bao gồm: hạ thấp người, giãn to đồng tử, tai hướng ra sau, xù lông, giương móng, gầm gừ hoặc rít gào liên tục, cho thấy mèo đang trong tình trạng kích động và sẵn sàng tấn công bất cứ lúc nào.
Tại sao mèo tỏ ra hung dữ với con người và vật nuôi khác?
Nhiều chủ nuôi cảm thấy bất ngờ khi mèo của mình bất ngờ biểu lộ dấu hiện tức giận, dù chúng thường ngày rất hiền lành và thậm chí nhút nhát. Có rất nhiều nguyên nhân khiến mèo đột ngột trở nên hung dữ với con người và các loài vật khác. NHACHOMEO nêu ra một số lý do phổ biến khiến mèo “xù lông nhím”:
Do bản năng bảo vệ và ý thức lãnh thổ quá mạnh
Mặc dù đã được thuần hóa làm thú cưng, nhiều mèo vẫn giữ bản năng lãnh thổ mạnh mẽ, đặc trưng từ tổ tiên hoang dã. Khi cảm thấy không gian bị xâm phạm, chẳng hạn như có người lạ hay vật nuôi mới, hoặc thay đổi hoàn toàn nội thất trong nhà, mèo sẽ cảm thấy bị đe dọa và phản ứng hung dữ như một cách tự vệ tự nhiên.
Do ảnh hưởng từ giới tính của mèo
Giới tính và tình trạng triệt sản cũng tác động đáng kể đến hành vi hung dữ của mèo. Mèo đực chưa triệt sản thường hung hăng, đặc biệt khi đến tuổi động dục, lúc chúng tìm cách bảo vệ lãnh thổ hoặc tranh giành bạn tình với mèo đực khác.
Trong khi đó, mèo cái mang thai hoặc mới sinh con cũng có thể hung dữ hơn bình thường. Thay đổi hormone trong giai đoạn này kích hoạt bản năng bảo vệ mạnh mẽ, khiến chúng dễ bị kích thích bởi tiếng động, mùi lạ hoặc sự tiếp cận của người khác tới đàn con của mình.
Do mèo bị áp lực, lo sợ
Ngay cả những biến đổi nhỏ trong môi trường sống hay thói quen hàng ngày cũng có thể khiến mèo trở nên bất an và căng thẳng. Đặc biệt, với những con mèo từng trải qua kinh nghiệm tiêu cực như bị bỏ rơi, bạo hành hoặc sống trong môi trường không an toàn, phản ứng phòng vệ sẽ càng trở nên mạnh mẽ hơn, như một cách tự bảo vệ khỏi cảm giác bị đe dọa. Nếu căng thẳng kéo dài mà không được giải tỏa, mèo sẽ dễ dàng phản ứng thái quá với mọi kích thích và trở nên hung hăng trong cả những tình huống vô hại.
Do mèo quá phấn khích khi chơi
Không phải lúc nào hành vi hung hăng của mèo cũng xuất phát từ nỗi sợ hay giận dữ. Thực ra, nhiều trường hợp mèo “cắn yêu” hay cào nhẹ là do quá phấn khích khi chơi đùa, đặc biệt khi chủ nhân sử dụng tay hoặc chân để trêu chọc thay vì đồ chơi. Trong tình huống này, bản năng săn mồi tự nhiên của mèo sẽ trỗi dậy, khiến chúng phản ứng như đang săn mồi, dẫn đến những hành vi dễ khiến SEN hiểu lầm mèo đang tấn công. Điều này tương tự như khi mèo trưởng thành chơi với mèo con nhưng vượt quá mức kiểm soát, biến cuộc vui thành nguồn cơn của mâu thuẫn.
Do mèo đang chịu đau đớn về thể chất
Một lý do quan trọng nhưng thường bị quên lãng là mèo có thể cảm thấy đau đớn hoặc khó chịu ở một vùng trên cơ thể. Khi bị bệnh hoặc chấn thương, mèo trở nên nhạy cảm hơn và dễ nổi cáu nếu có ai vô tình chạm vào vị trí đau. Nếu mèo bỗng dưng trở nên cáu kỉnh, không muốn gần ai và kèm theo các biểu hiện lạ như biếng ăn, ngủ nhiều, lim dim, gừ gừ liên tục, đi lại khó khăn hoặc thay đổi tư thế nằm, thì rất có thể mèo đang gặp vấn đề về sức khỏe.
Hậu quả của mèo hung dữ là gì?
Một con mèo thường xuyên có hành vi hung dữ không chỉ có thể gây tổn thương cho người nuôi mà còn tác động xấu đến mối quan hệ giữa chủ và mèo. Khi chủ nuôi cảm thấy sợ hãi việc tiếp cận, chơi đùa hay chăm sóc mèo, sự gắn kết dần phai nhạt, làm mèo ngày càng cô lập và thậm chí trở nên hung dữ hơn.
Trong gia đình có nhiều thú cưng, một con mèo hung dữ có thể bắt nạt những con yếu hơn, tạo ra không khí căng thẳng kéo dài cho cả đàn mèo hay các vật nuôi khác. Vì vậy, việc kiểm soát hành vi hung hăng của mèo là rất cần thiết để duy trì môi trường sống an toàn cho cả mèo và người.
SEN cần làm gì để cải thiện tình trạng mèo hung dữ?
Để bảo đảm an toàn và hài hòa giữa mèo với các thành viên khác trong gia đình, SEN có thể tham khảo những cách dưới đây để cải thiện tình trạng này:
Nhận biết dấu hiệu, tình huống khiến mèo hung dữ và can thiệp sớm
Điều đầu tiên mà người nuôi cần làm là quan sát kỹ và nhận biết những hoàn cảnh thường làm mèo hung dữ, thường là khi mèo chơi quá hăng, gặp người lạ, bị ép tắm rửa hoặc cắt móng, hoặc có thú cưng khác xâm phạm không gian riêng của mèo. Những yếu tố này đều có thể khiến mèo cảm thấy bị đe dọa và có phản ứng phòng vệ.
Khi thấy mèo có biểu hiện khó chịu như gầm gừ, xù lông, trừng mắt, cụp tai, thay vì la mắng, chủ nên nhanh chóng làm mèo phân tâm bằng cách đơn giản như vỗ tay, rung chuông nhỏ, hoặc dùng món đồ chơi yêu thích để đánh lạc hướng. Trong vài trường hợp, một ít đồ ăn vặt hoặc pate cũng có thể giúp mèo dịu lại.
Tách biệt mèo có hành vi hung dữ ra không gian riêng
Khi gặp các tình huống như mèo hầm hừ, cắn xé hay đánh nhau, người nuôi cần nhanh chóng cách ly cá thể hung hăng để chúng có thời gian lắng dịu. Tuy nhiên, cần thận trọng vì can thiệp khi mèo đang kích động dễ bị cào cắn. Thay vì dùng tay không, nên sử dụng vật cản mềm như tấm chăn, lưới mềm hoặc vải dày để tách hai con mèo. Sau đó, sử dụng lồng vận chuyển hoặc thức ăn để dẫn dụ mèo vào hai chuồng hoặc phòng riêng.
Cung cấp thức ăn, đồ chơi để mèo bình tĩnh trở lại
Sau khi mèo đã thoát khỏi tình huống căng thẳng, bạn có thể cho chúng đồ ăn ưa thích như snack, hạt dinh dưỡng, đồ chơi tương tác hoặc một chút cỏ bạc hà để giúp chúng bình tĩnh lại. Tránh quát mắng hay đánh đập mèo, vì hình phạt chỉ làm chúng sợ hãi và cảnh giác hơn, góp phần củng cố hành vi tiêu cực.
Làm thế nào để mèo không có hành vi hung hăng?
Để mèo phát triển với tính cách hiền dịu, thân thiện thay vì hung dữ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp trong quá trình nuôi dưỡng:
Xây dựng môi trường sống an toàn và lành mạnh
Một môi trường ổn định, có lịch trình chăm sóc rõ ràng là yếu tố quan trọng để mèo cảm thấy an toàn và ít có xu hướng hung hăng. Mỗi con mèo nên có không gian riêng để nghỉ ngơi, khay vệ sinh sạch sẽ và đồ chơi riêng tránh tranh chấp. Nếu nhà có nhiều mèo, cần đảm bảo mỗi bé được yêu thương và chăm sóc công bằng, giúp mèo không ghen tỵ với nhau trong đàn.
Huấn luyện mèo nhẹ nhàng và kiên định từ nhỏ
Huấn luyện mèo cách tương tác đúng mực với con người nên bắt đầu từ nhỏ, sử dụng phần thưởng như đồ ăn vặt, đồ chơi, lời khen để khuyến khích hành vi tốt. Đồng thời, cần kiên định trong việc thiết lập giới hạn hành vi, đặc biệt với các phản ứng không phù hợp như cắn, vồ hay vung vuốt. Không nên nuông chiều hay bỏ qua hành vi hung dữ, vì không chỉnh sửa kịp thời sẽ khiến hành vi trở thành thói quen, làm cho việc điều chỉnh sau này gặp khó khăn.
Đưa mèo đến trung tâm huấn luyện động vật
Nếu mèo quá hung dữ và không cải thiện được tại nhà, nên đưa bé đến trung tâm huấn luyện chuyên nghiệp. Tại đây, chuyên gia sẽ đánh giá nguyên nhân sâu xa và áp dụng phương pháp huấn luyện phù hợp, giúp mèo ổn định tâm lý và biết kiểm soát hành vi tốt hơn.
Mèo rất nhạy cảm nhưng hiếm khi tấn công vô cớ. Người nuôi cần tìm hiểu nguyên nhân khiến mèo hung hăng và áp dụng cách xử lý phù hợp. Hy vọng bài viết của NhaChoMeo đã cung cấp thông tin hữu ích, giúp bạn hiểu rõ tâm lý và hành vi của thú cưng để định hướng nuôi dạy phù hợp, giúp các bé phát triển tính cách tích cực.