Cỏ bạc hà mèo, được nhiều người nuôi mèo biết đến như một “thần dược” vui nhộn, có khả năng làm thú cưng trở nên phấn khích và thư giãn hơn. Tuy nhiên, không ít người nuôi mèo chưa hiểu hết về nguồn gốc, đặc điểm, công dụng cũng như cách sử dụng hợp lý loại cây này. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu thêm về cỏ bạc hà mèo, đừng nên bỏ qua bài viết sau từ Nhà Chó Mèo, nơi cung cấp thông tin chi tiết về loài thảo dược này.
Cỏ bạc hà mèo là gì?
Cỏ bạc hà mèo, còn được gọi là Catnip, có tên khoa học là Nepeta cataria. Nó thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae), cùng họ với các loại bạc hà, húng quế và hương thảo. Đây là loài cây thân thảo tồn tại lâu năm, có nguồn gốc từ khu vực phía Nam và Đông châu Âu, Trung Đông, và Trung Á, nhưng ngày nay đã được trồng phổ biến khắp nơi trên thế giới. Cây có thể cao từ 30 đến 100 cm, với lá có rìa răng cưa và hoa nhỏ màu trắng hoặc tím nhạt mọc thành chùm, toàn thân tỏa ra mùi hương dễ chịu.
Từ thời Trung cổ, cây này đã được các nhà thảo dược công nhận về khả năng gây ảnh hưởng đến hành vi của mèo. Các nghiên cứu hiện đại đã xác định nepetalactone, một hợp chất terpene, là nguyên nhân chính gây ra phản ứng khác lạ ở mèo, và hợp chất này có trong lá, thân và hạt của cỏ bạc hà mèo.
Khi mèo hít phải nepetalactone, phản ứng sinh học trong não được kích hoạt, khiến mèo phấn khích và thư giãn tạm thời trong vài phút. Tuy nhiên, khoảng 20 – 30% mèo không phản ứng với cỏ bạc hà mèo, và điều này được cho là do yếu tố di truyền. Thêm vào đó, mèo dưới 6 tháng tuổi cũng thường không phản ứng với loại cây này.
Cỏ bạc hà mèo có tác dụng gì?
Cỏ bạc hà mèo không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho mèo mà còn có giá trị đối với con người. Nhachomeo xin bật mí một vài công dụng hữu ích của loại cỏ này mà có thể bạn chưa biết:
Đối với loài mèo
Nhờ chứa hoạt chất nepetalactone, cỏ bạc hà mèo kích thích mạnh mẽ hệ thần kinh trung ương ở mèo. Khi ngửi hoặc tiếp xúc, mèo thường biểu hiện các hành vi như lăn lộn, cào móng, rên rỉ, dụi đầu, nhảy nhót,… như đang trong trạng thái say rượu. Những hành vi này kéo dài khoảng 5 – 15 phút, sau đó mèo sẽ trở lại trạng thái bình thường.
Không chỉ để giải trí, cỏ bạc hà mèo còn giúp mèo bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng, như khi cần đưa mèo đi khám thú y, hoặc khi chuyển đến môi trường sống mới trồng catnip có thể giúp mèo làm quen với môi trường sống mới hoặc khi chúng bị đe dọa bởi vật nuôi khác. Mùi hương của catnip còn có khả năng đuổi muỗi, bọ chét và ve, giúp mèo luôn sạch sẽ và thoải mái hàng ngày.
Người nuôi cần chú ý không dùng catnip cho mèo dưới 6 tháng tuổi hoặc mèo mắc bệnh thần kinh, bởi hệ thần kinh của chúng rất nhạy cảm và dễ bị kích thích quá mức, dẫn đến việc mất kiểm soát hành vi và những hậu quả không mong muốn.
Đối với con người
Công dụng của catnip thường được nhắc đến qua phản ứng của mèo, nhưng ít ai biết rằng loại cỏ này cũng có lợi cho con người. Ngày xưa, catnip được trồng để đuổi muỗi, diệt ve rệp, thậm chí điều chế thuốc hỗ trợ bệnh nhẹ như đau đầu, mất ngủ, đầy hơi hoặc cảm lạnh. Nhờ đặc tính chống viêm nhẹ và mùi hương dễ chịu, catnip cũng được sử dụng trong trà thảo mộc, tinh dầu và thực phẩm chức năng để giúp an thần.
Cách sử dụng catnip cho mèo cưng
Để phát huy tối đa tác dụng của catnip mà không ảnh hưởng tới sức khỏe mèo, cần biết sử dụng đúng cách và phù hợp với sở thích của mèo:
Cho mèo ngửi cỏ khô trực tiếp
Một cách đơn giản và phổ biến là dùng cỏ khô, nghiền nhỏ, sau đó rắc lên sàn, thảm, cây cào móng hay khu vực mèo thường chơi. Khi ngửi mùi catnip, hầu hết mèo sẽ bị thu hút, bắt đầu lăn lộn, cọ xát hoặc thể hiện sự thích thú trong vài phút.
Trên thị trường có nhiều đồ chơi nhồi catnip, túi thơm, gối ôm rất tiện lợi và an toàn. Các sản phẩm này không chỉ kích thích hành vi tích cực và giảm căng thẳng, còn là cách giải trí lành mạnh, giúp mèo không phá phách khi buồn chán, đặc biệt với mèo nuôi trong nhà lâu ngày mà ít vận động.
Rắc cỏ lên đồ chơi của mèo
Nếu mèo thích món đồ chơi nào, bạn có thể rắc ít catnip lên. Cách này không chỉ kích thích khám phá, mà còn giúp tăng cường vận động. Đây cũng là mẹo hay khi muốn mèo làm quen đồ chơi mới, ổ nằm hoặc chuyển sự chú ý khỏi hành vi như cắn phá đồ đạc.
Trộn vào thức ăn cho mèo
Catnip là thảo mộc an toàn cho mèo khi sử dụng đúng cách. Các sản phẩm catnip dạng bột hoặc viên nhai được dùng làm thực phẩm bổ sung, có thể trộn vào khẩu phần ăn để kích thích thèm ăn, đặc biệt cho mèo biếng ăn.
Tuy nhiên, không phải mèo nào cũng cần bổ sung catnip qua đường tiêu hóa. Cần cân nhắc và tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để xác định liều lượng phù hợp với sức khỏe của mèo, tránh lạm dụng gây phản tác dụng hoặc kích ứng tiêu hóa.
Lưu ý khi sử dụng cỏ bạc hà cho mèo
Việc sử dụng catnip không nên tùy tiện. Để đảm bảo sức khỏe và tinh thần của mèo, bạn cần ghi nhớ một số nguyên tắc quan trọng sau đây:
- Sử dụng liều lượng hợp lý: Chỉ cần một lượng nhỏ catnip cũng đủ kích thích mèo. Dùng quá nhiều có thể khiến mèo bị kích động quá mức, cáu kỉnh hoặc mệt mỏi sau khi chơi.
- Quan sát phản ứng của mèo: Mỗi chú mèo sẽ có mức độ nhạy cảm khác nhau đối với cỏ bạc hà mèo. Nếu thấy mèo có biểu hiện bất thường như quá phấn khích, cáu gắt, nôn mửa hoặc uể oải sau khi sử dụng, hãy ngưng ngay và liên hệ bác sĩ thú y nếu tình trạng này kéo dài quá 30 phút.
- Không lạm dụng: Việc dùng catnip quá thường xuyên có thể làm cho mèo mất dần phản ứng với cỏ này. Chỉ nên dùng 1-2 lần mỗi tuần và kết hợp với các hoạt động giải trí khác để mèo không bị phụ thuộc.
Catnip có thể mang lại nhiều lợi ích trong việc cải thiện tinh thần và sức khoẻ cho mèo khi được sử dụng đúng cách, đúng liều lượng và tần suất. Hy vọng bài viết này từ nhachomeo đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về đặc điểm, tác dụng của catnip cũng như những lưu ý khi sử dụng loại “thần dược” này cho mèo.